Eskiden müneccimlik iyi meslekti:

 

Eskiden müneccimlik iyi meslekti:

Eskiden müneccimlik iyi bir meslekti. Yıldızların gezegenlerin hareketleri ya da hayvanların iç organlarını inceleyerek geleceğin tahmin edilmesi “bilimi” ile uğraşırlar ve yöneticilerin yakınında durarak güç ve para sahibi olurlardı. Tahminleri çıkmadığında ise kendilerinden başka birisinin bilinmeyen bir hatası ya da günahı olduğunu söyleyerek işlerine devam ederlerdi. Sonra bunların bilim olmadığı ortaya çıkınca gözden düştüler ve koskoca bir meslek yok oldu.

Gelgelelim doğa boşluk kabul etmediğinden yöneticilerin yanında durup geleceği tahmin etme işi boş kalamazdı birilerinin yeni bir “bilim” kullanarak bu görevi ifa etmesi ve topluma hizmet ederken güç ve para edinmesi mecburiydi.

18. Yüzyıl ortalarından itibaren başlayan bu olgu 20. Yüzyılda gücünün zirvesine gelerek bizde “iktisat” dışarıda “economics” diye adlandırılmış ve makro düzeyde toplumların, mikro düzeyde ise bireylerin yaşamlarını etkiler olmuştur.

Aslında sağ duyu çerçevesinde kararlar alınarak yönetilebilecek sistemler, nedensellik ile bağlılığı birbirine karıştırarak, eski verilerden yeni sonuçlar çıkartarak ve en önemlisi yaygın iletişim araçları kullanılarak kendi kendini doğrulayan varsayımlar üreterek yaratılan bu “bilim” de bir gün ilm-i nücum ve diğer safsatanın yanında yerini alacaktır.

İktisatçıların tahminlerinin doğru çıkma oranlarıyla tesadüfi karar verilen sistemler karşılaştırıldığında tesadüfi mekanizmaların daha “doğru” sonuçlar verdiği bir araştırma olsa da keşke görsek.

Gerçek ve ciddi iktisatçılar sakın kızmasın lafım dünya boyutunda tahmin yürütüp madara olduğunda suçu başkalarına atanlara.

Yoksa elbette Ed=[(Q2-Q1)/Q1]/[(P2-P1)/P1] doğrudur. :) Ama Mars’ın ve Venüs’ün hareketleri de doğru.